ارزیابی قابلیت مدل وپ در تخمین تولید رسوب جاده جنگلی (مطالعه موردی: جنگل کوهمیان- آزادشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

2 استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

3 استاد گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

4 استادیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، ایران

5 استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

جاده ­های جنگلی دارای پتانسیل انتقال رسوب به رودخانه بوده و باعث کاهش کیفیت آب و آثار منفی زیست­ محیطی بر حیات جانواران و گیاهان هستند. به­ عبارت دیگر، جاده ­های جنگلی یکی از مهم‌ ترین منابع تولید رسوب در مناطق جنگلی به­ شمار­ می­ آیند. مطالعه­ ای در جنگل کوهمیان واقع در محدوده شهرستان آزادشهر استان گلستان با هدف برآورد مقدار رسوب تولیدی جاده جنگلی در یک سطح مشخص با استفاده از مدل وپ و عملیات صحرایی انجام شد. دراین مطالعه مقدار رسوب تولیدی ترانشه خاکبرداری و بستر جاده با استفاده از روش صحرایی و با استفاده از توری رسوب­ گیر در خروجی آبرو جمع ­آوری شد. همچنین مقدار رسوب تولیدی ترانشه خاکریزی با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران و سطح پلات 1 مترمربعی اندازه ­گیری شد. ارزیابی کارایی مدل وپ عملکرد 52 درصدی تخمین رسوب تولیدی جاده را قبل از واسنجی پارامترهای خاک و 91 درصدی را پس از واسنجی این پارامترها نشان داد. به‌ طوری که مقدار رسوب اندازه­ گیری شده در ترانشه خاکبرداری، خاکریزی و بستر جاده در سطحی به ­مساحت 546 مترمربع جمعا" برابر با  63/37 کیلوگرم و با استفاده از مدل وپ 14/35 کیلوگرم برآورد شد. نتایج نشان داد که مقدار برآوردی مدل 93 درصد مقدار اندازه ­گیری شده به ­طور مستقیم است. لذا مدل وپ قابلیت مناسبی در برآورد مقدار رسوب جاده جنگلی در منطقه مورد مطالعه دارد. بنابراین مدل وپ به ­عنوان یک ابزار مهم در مدیریت شبکه جاده به ­منظور بررسی راه ­کارهای مدیریتی کاهش رسوب قبل و بعد از طراحی و ساخت جاده جنگلی توصیه می ­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of WEPP model in estimating amount of sediment from forest road (Case study: Kohmiyan- Azadshahr forest)

نویسندگان [English]

  • Mostafa Moghadami Rad 1
  • Ehsan Abdi 2
  • Mohsen Mohseni Saravi 3
  • Hamed Rouhani 4
  • Baris Majnounian 5
1 Ph.D. Student, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran
2 Assistant professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
4 Assistant professor, Faculty of Agricultural Sciences and Natural Resources, University of Gonbad e Kavous, Iran
5 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

Forest roads have a significant role in sediment delivery to rivers and causes water quality reduction. This study was performed in Kohmian forest in Golestan province to estimate the amount of sediment production from forest roads using WEPP model and field measurement. The inputs of the model were precipitation, temperature, road template, soil and vegetation. To calibrate the model amount of sediment production of cut slope and roadbed were measured by sediment fences that were installed in culvert outlet. Then amount of sediment production of fill slope was measurement by rainfall simulation with plot area of 1 m2. The amount of sediment production in cut slope, fill slope and roadbed for a 546 m2 segment was 37.63 kg. The estimation of WEPP model for the segment was 35.14 kg. The results showed that the amount of sediment in model was 93% of amount of sediment from field study. Therefore, WEPP model may have high capability in estimation of sediment from forest roads in the study area. WEPP model can be used as a good tool for forest manager for risk assessment if the next studies also show the suitability of the model for Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forest roads
  • sediment trap
  • rainfall simulator
  • sediment production
  • WEPP model

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار