اثر جاده های جنگلی بر تنوع گونه های گیاهی، ماده آلی و میزان کربن آلی (مطالعه موردی: جنگل خیرود نوشهر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

2 استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

4 دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

جاده ها تأثیرات مثبت و منفی قابل توجهی بر محیط اطراف خود دارند که این تأثیرات در قالب علم بوم شناسی جاده بررسی می‌شود. در این پژوهش تأثیر جاده روی تنوع گونه های گیاهی، میزان ماده آلی و کربن آلی بررسی شد. اندازه گیری‌ها در 10 نقطه با فاصله 100 متر از یکدیگر در طول جاده در جنگل آموزشی-پژوهشی خیرود انجام گرفت. در هر نقطه در سمت ترانشه خاکبرداری و ترانشه خاکریزی خط نمونه 100متری عمود بر محور جاده پیاده شد و در طول هر خط نمونه 10 قطعه نمونه 10×10متر برای بررسی گونه های درختی، 10زیر قطعه نمونه 2×2 متر برای بررسی گونه های علفی و 10 زیر قطعه نمونه 5/0 × 5/0 متر برای نمونه های لاشبرگ پیاده شد. بر اساس نتایج بدست ‌آمده جاده جنگلی خیرود از نظر آماری تأثیر معنی داری بر تنوع گونه های گیاهی، میزان ماده آلی و کربن آلی نداشت. تنها بین دو دامنه خاکبرداری و خاکریزی در برخی فواصل تفاوت تنوع گونه های درختی، میزان ماده آلی و کربن آلی از نظر آماری معنی دار بود. این نتایج بیانگر این مطلب است که جاده مورد مطالعه به ­دلیل محدود بودن ترافیک، عرض کم، طراحی و ساخت همخوان با طبیعت که توسط کارشناسان جنگل صورت گرفته و از خاکبرداری و خاکریزی‌های بی مورد اجتناب شده است اثر بوم شناختی کمتری نسبت به جاده های مطالعه شده در پژوهش های قبلی داشته است و پدیده جزیره ای شدن در این جاده آن چنان قابل توجه نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of forest road on plant species diversity, organic matter and carbon content (Case study: Patom district of Kheyroud forest)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Berenji Tehrani 1
  • Baris Majnounian 2
  • Ehsan Abdi 3
  • Ghavamodin Zahedi Amiri 4
1 M. Sc. Student Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran
2 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Roads have different advantages and disadvantages and also various effects on their adjacent environment. All these effects are studied by the science of road ecology. In this study the impact of roads on species diversity, organic matter and Carbon content was investigated. The current research was carried out in Patom district of Educational and Experimental forest of Kheyroud. At 10 points along the road-with distance of 100 m from each other- toward fill slope and cut slope, we established a 100-meter- transect perpendicular to the road, within which we consider ten 10×10 m plots to record the tree species, ten 2×2 m plots to record the herbal species and ten 0.5×0.5 m plots to sample soil and tree litter. According to the results, the road did not have any significant impacts on species diversity, organic matter and carbon content. The comparison between fill slope and cut slope shows some significant differences just in some distances. To conclude, the studied road is almost narrow and has limited traffic. Moreover, given that this road is constructed by forest engineers, unnecessary cut and fill operations are avoided, so the road is in balance with nature as much as possible and the habitat fragmentation is not so considerable. All these items can be numerated as important factors of moderating the negative effects of this road compared to previous studies, in which the roads are wider and less in balance with nature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • road ecology
  • plant species diversity
  • Organic matter
  • carbon content
  • habitat fragmentation