1کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
2استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
3دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
4استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
5دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، پژوهشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه یاسوج، ایران
چکیده
حضور بیش از حد دام و همچنین جنگل نشینان روستاهای اطراف جنگل از مهم ترین عواملی هستند که روند تخریب بوم سامانه های جنگلی زاگرس را تسریع کرده اند. هدف از این تحقیق بررسی اثر 7 سال قرق بر تنوع گونه های چوبی و تغییر ویژگی های مختلف خاک در بخشی از جنگل های زاگرس شمالی بود. برای انجام این تحقیق دو منطقه قرق شده و قرق نشده انتخاب شد. نمونه برداری بر روی خط (ترانسکت) انجام شد. در هر منطقه 18 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 400 مترمربع پیاده و در هر قطعه نمونه نوع و تعداد گونه های چوبی شمارش شد و یک نمونة ترکیبی از خاک سطحی (عمق cm20-0) برای تجزیه برخی از مهم ترین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج حاصل از آزمون تی (t-test) نشان داد که شاخص های غنای تعداد گونه و مارگالف و شاخص های تنوع شانون- وینر و معکوس سیمپسون در منطقه قرق شده از وضعیت مطلوب تری نسبت به منطقه قرق نشده برخوردار است و شاخص های تنوع شانون و یکنواختی هیل اختلاف معنی داری را بین دو منطقه نشان دادند. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک اختلاف معنی داری را در چگالی ظاهری، سیلت، شن، فسفر، اسیدیته و پتاسیم در بین دو منطقه نشان داد. برای دیگر ویژگی های خاکی اندازه گیری شده مانند چگالی حقیقی، تخلخل، درصد رطوبت اشباع، رس، کربن آلی، ازت و هدایت الکتریکی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. طبق یافته های این پژوهش قرق موجب بهبود وضعیت تنوع گونه ای و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در طی 7 سال مدت زمان قرق، شده است. اما برای بهبود وضعیت خاک و سیر تحول و بازسازی خاک در بوم سامانه های با مدیریت مبتنی بر حفاظت، برای بازگشت به حالت ایده آل به زمان های بیشتری نیاز است.
1M.Sc. Student, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Iran
2Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Iran
3Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Iran
4Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Urmia, Iran
5M.Sc. Student, Institute of Natural Resources and Environment, University of Yasooj, Iran
چکیده [English]
Excessive presence of forest dweller and their cattle are most important agents that accelerate destruction of Zagros forest ecosystems. The aim of this study is to investigate of 7 years enclosure on woody species diversity and changes of soil physical and chemical properties in a part of northern Zagros forests. Two grazed and ungrazed areas were selected. Based on the transect method of sampling, 18 circular sample plots with an area of 400m2 were taken. The type and number of woody species were recorded. To analyze soil physical and chemical properties, a combined surface soil (0-20cm depth) was sampled and transported to laboratory. Results the t-test showed that status of richness and evenness indices in ungrazed area was better than grazed area and Shannon index of richness and Hill index of evenness were significantly different in both areas. Also, results of mean comparisons of soil physical and chemical properties showed significant difference in bulk density, silt, sand, Phosphorus, pH and Potassium in two areas. There were no significant difference for variables such as particle density, porosity, percentage of moisture saturation, clay, organic Carbon, Nitrogen and electrical conductivity in both areas. According to this study, enclosure leads to improvement of species diversity and soil physical and chemical properties during 7 years. However, it seems to enhance soil status and reconstruction of it in the ecosystems managed for conversation, much more time is needed.
کلیدواژه‌ها [English]
Vegetation, west forest, grazing, Quercus infectoria, Diversity, Quercus libani
ابتدای صفحه