دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
میزان کوبیدگی خاک در اثر تردد تراکتور چرخ زنجیری زتور در دو جهت چوبکشی (مطالعه موردی: جنگل سوردار واتاشان در شهرستان نور)
1
14
FA
حمید
آریا
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، نور
hamid_arya7@yahoo.com
نصرت الله
رأفت نیا
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
اکبر
نجفی
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی پردیس نور، دانشگاه تربیت مدرس
هاشم
حبشی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده جنگلداری و فناوری چوب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
نجیبه
گیلانی پور
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، نور
بهره برداری همواره با اثرات تخریبی به بوم سامانه جنگلی از جمله تغییر در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و خسارت به تجدید حیات طبیعی و درختان باقیمانده همراه است. در این پژوهش میزان کوبیدگی خاک بر روی مسیرهای چوبکشی با اسکیدر چرخ زنجیری زتور با اندازه گیری وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت و مجموع درصد پوکی خاک در دو جهت چوبکشی و در سه سطح تردد بررسی شده است. نمونه های خاک با استفاده از روش نمونه برداری با سیلندر (طول سیلندر 10 سانتی متر و قطر داخلی 5 سانتی متر) از عمق 10-0 سانتی متری خاک برداشت شده است. نتایج نشان داده است که با افزایش تعداد تردد اسکیدر بر روی مسیر چوبکشی میزان کوبیدگی خاک بهطور معنی داری افزایش یافته است و بیشترین میزان کوبیدگی خاک در 2 تردد اولیه اسکیدر رخ داده است. همچنین میزان کوبیدگی خاک در جهت رو به بالا بیشتر از جهت رو به پایین است. بنابراین تا حد ممکن چوبکشی باید در جهت رو به پایین انجام شود و دپو در قسمت پایین هر پارسل احداث شود.
کوبیدگی خاک,تراکتور چرخ زنجیری زتور,جهت چوبکشی,جنگل سوردار واتاشان
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_26.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_26_359fe664ee9c792cd866f06d40472f77.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
تحلیل رویش قطری در طول ساقه درخت کاج بروسیا (Pinus brutia Ten.) در شهرستان خرمآباد
15
27
FA
جواد
سوسنی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران
soosani.j@lu.ac.ir
عصمت
اوستاخ
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران
رویش درختان تحت تأثیر عوامل درونی آنها و فاکتورهای مختلف بیرونی قرار دارد. در طول حیات، میزان رویش برحسب نحوه تأثیر عوامل مذکور متفاوت است. از آنجایی که روند رویش قطری در ارتفاعات مختلف ساقه دارای نوساناتی است. این پژوهش با هدف بررسی نوسانات رویش قطری گونه کاج بروسیا، در طول ساقه، انجام شده است. بدین منظور تعداد 31 اصله درخت کاج بروسیا بهصورت تصادفی انتخاب و قطع شد. سپس از هر درخت تعداد 5 عدد دیسک از ارتفاعات مختلف ساقه هر درخت تهیه شد. پس از آمادهسازی دیسکها، پهنای دوایر سالیانه با استفاده از نرم افزار COREL DRAW X5 و با دقت 001/0 میلیمتر اندازه گیری شد. میانگین رویش قطری درختان مورد مطالعه در هر ارتفاع و در طول ساقه، با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن بررسی شد. تحلیل واریانس داده ها نشان داد که میزان رویش قطری این گونه در ارتفاعات مختلف معنی دار است و در گروه بندی دانکن در یک گروه قرار نمی گیرند. بیشترین مقدار رویش قطر و سطح مقطع در طول ساقه به ترتیب در 7/0 ارتفاع درخت از بن و ارتفاع کنده اندازه گیری شد. همچنین، بر اساس بررسی منحنی های رویش، سن آمادگی مطلق برای این توده، 20 سالگی تعیین شد.
کاج بروسیا,رویش قطری,طول ساقه
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_27.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_27_d65c51196ad4c693708cefef4ccc2cd9.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
اثر جاده های جنگلی بر تنوع گونه های گیاهی، ماده آلی و میزان کربن آلی (مطالعه موردی: جنگل خیرود نوشهر)
29
43
FA
فاطمه
برنجی تهرانی
کارشناسی ارشد مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
fb.tehrani@yahoo.com
باریس
مجنونیان
استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
احسان
عبدی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
قوام الدین
زاهدی امیری
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
جاده ها تأثیرات مثبت و منفی قابل توجهی بر محیط اطراف خود دارند که این تأثیرات در قالب علم بوم شناسی جاده بررسی میشود. در این پژوهش تأثیر جاده روی تنوع گونه های گیاهی، میزان ماده آلی و کربن آلی بررسی شد. اندازه گیریها در 10 نقطه با فاصله 100 متر از یکدیگر در طول جاده در جنگل آموزشی-پژوهشی خیرود انجام گرفت. در هر نقطه در سمت ترانشه خاکبرداری و ترانشه خاکریزی خط نمونه 100متری عمود بر محور جاده پیاده شد و در طول هر خط نمونه 10 قطعه نمونه 10×10متر برای بررسی گونه های درختی، 10زیر قطعه نمونه 2×2 متر برای بررسی گونه های علفی و 10 زیر قطعه نمونه 5/0 × 5/0 متر برای نمونه های لاشبرگ پیاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده جاده جنگلی خیرود از نظر آماری تأثیر معنی داری بر تنوع گونه های گیاهی، میزان ماده آلی و کربن آلی نداشت. تنها بین دو دامنه خاکبرداری و خاکریزی در برخی فواصل تفاوت تنوع گونه های درختی، میزان ماده آلی و کربن آلی از نظر آماری معنی دار بود. این نتایج بیانگر این مطلب است که جاده مورد مطالعه به دلیل محدود بودن ترافیک، عرض کم، طراحی و ساخت همخوان با طبیعت که توسط کارشناسان جنگل صورت گرفته و از خاکبرداری و خاکریزیهای بی مورد اجتناب شده است اثر بوم شناختی کمتری نسبت به جاده های مطالعه شده در پژوهش های قبلی داشته است و پدیده جزیره ای شدن در این جاده آن چنان قابل توجه نیست.
بومشناسی جاده,تنوع گونههای گیاهی,ماده آلی,کربن آلی,جزیرهای شدن
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_28.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_28_174c21d0c4bf16ae6751092a2ed8747a.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
ارزیابی شاخص زاویه یکنواخت در تعیین الگوی مکانی درختان در یک ذخیره گاه جنگلی در جنگل های هیرکانی
45
56
FA
امیر
صفری
دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
asafari61@yahoo.com
هرمز
سهرابی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
مطالعه الگوی مکانی برای بررسی ساختار و پویایی جوامع گیاهی ضروری است. با توجه به اهمیت درک الگوی مکانی درختان، بوم شناسان در سالهای اخیر از روش های مختلفی برای مطالعه الگوی مکانی در جوامع جنگلی استفاده کرده اند. هدف این مقاله ارزیابی شاخص زاویه یکنواخت در تعیین الگوی مکانی درختان در جنگل های هیرکانی است. بدین منظور بخشی از ذخیره گاه جنگلی سفیدپلت در شهرستان نور به مساحت 18 هکتار انتخاب شد و مورد آماربرداری صددرصد قرار گرفت و نقشه مکانی سه گونه اصلی سفیدپلت، زبان گنجشک و لرگ تهیه شد. ابتدا الگوی مکانی سه گونه مورد بررسی توسط شاخص نزدیک ترین همسایه به عنوان روش مبنا تعیین شد. الگوی تعیین شده با این روش به عنوان الگوی مطلق لحاظ شد. برای بررسی دقت شاخص زاویه یکنواخت در هر نقطه نمونه برداری با در نظر گرفتن 3، 4 و 5 درخت همسایه در اطراف درخت مرکزی، زاویه های ایجاد شده اندازه گیری شد و شاخص زاویه یکنواخت برای هر سه گونه و در هر سه حالت از نظر تعداد درختان مورد بررسی محاسبه و با نتایج روش مبنا مقایسه شد. نتایج نشان داد که در تمامی حالات مورد بررسی از نظر تعداد درختان همسایه، شاخص زاویه یکنواخت الگوی مکانی را به درستی تعیین کرد. همچنین بنا بر نتایج این پژوهش، شاخص زاویه یکنواخت می تواند به عنوان یک روش سریع و کم هزینه برای تعیین الگوی پراکنش مکانی درختان برای ذخیره گاه های مشابه مورد استفاده قرار گیرد.
الگوی مکانی,شاخص زاویه یکنواخت,شاخص نزدیکترین همسایه,زبان گنجشک,سفید پلت,لرگ
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_29.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_29_4b0a36935f90cf3b2a2e1ea6adcba46f.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
اثر ارتفاع از سطح دریا، شیب و تاج پوشش بر غلظت فسفر قابلجذب، کربن و نیتروژن کل خاک جنگل (مطالعه موردی: تنگ دالاب استان ایلام)
57
71
FA
مهناز
کرمیان
دانشآموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
وحید
حسینی
استادیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
vahidit@yahoo.com
در شکل گیری، توسعه و پایداری جوامع گیاهی، عوامل بوم شناختی مختلفی نقش دارند که از مهم ترین آنها میتوان به عوامل فیزیوگرافیک اشاره کرد. مهم ترین عواملفیزیوگرافیک رویشگاه شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه هستند که روی ویژگی های کمّیو کیفی خاکها تأثیر می گذارند. هدف از این مطالعه یافتن ارتباط بین ارتفاع از سطح دریا، میزان شیب و تاج پوشش بر برخی از ویژگی های شیمیایی خاک است. نمونه برداری از خاک در منطقه تنگ دالاب استان ایلام که بخشی از زاگرس جنوبی است روی یک دامنه با سه ترانسکت ارتفاعی زیرگونه بلوط ایرانی صورت گرفت. نمونه برداری روی هر ترانسکت به فواصل 50 متری از یکدیگر انجام شد. در هر ترانسکت و از عمق صفر تا 20 سانتی متری خاک، 10 نمونه از زیر تاج درخت و 10 نمونه از خارج تاج درخت و در مجموع 60 نمونه خاک در 3 ترانسکت برداشت شد. در هر محل نمونه برداری ارتفاع از سطح دریا و درصد شیب نیز ثبت شد. مطابق نتایج مقدار غلظت فسفر قابلجذب، درصد نیتروژن کل و درصد کربن آلی خاک با افزایش ارتفاع از سطح دریا و افزایش مقدار شیب دامنه، در هر دو موقعیت زیر و خارج تاج درختان کاهش یافت که نشاندهنده رابطه وارون بین غلظت این عناصر با ارتفاع از سطح دریا و مقدار شیب دامنه است. بیشترین همبستگی را غلظت فسفر قابلجذب خاک با ارتفاع از سطح دریا در زیر و خارج تاج و کمترین همبستگی را نیتروژن کل خاک با ارتفاع از سطح دریا و شیب دامنه در خارج تاج درختان نشان داد.
عناصر غذایی خاک,ارتفاع از سطح دریا,میزان شیب دامنه,تاج پوشش,تنگ دالاب ایلام
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_30.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_30_b7b5c3339c338a224e04d4f75149b87e.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
بررسی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل کاری های توسکای ییلاقی (Alnus subcordata) شهرستان تنکابن
73
85
FA
محمدهادی
معتمدی
کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
محمدرضا
پورمجیدیان
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایران
حمید
جلیلوند
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایران
سید محمد
حجتی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ایران
محمدنقی
عادل
دانشجوی دکتری علوم جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
mn.adel87@gmail.com
خاک جنگل از عوامل اصلی در بوم سامانه جنگلی است که در کنار سایر عوامل بومشناختی الگوی پراکنش پوشش گیاهی را تعیین میکند. عرصه های طبیعی از جمله جنگل ها به دلایل مختلف در سالهای گذشته مورد بهره برداری شدید قرار گرفته اند که این امر باعث کاهش حاصلخیزی خاک و عدم استمرار تولید شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل کاری توسکای ییلاقی در جنگل های شهرستان تنکابن است. بدین منظور ابتدا منطقه جنگل کاری شده با گونه توسکای ییلاقی خالص شناسایی شد. قطر برابرسینه و ارتفاع درختان توسکا و همچنین زادآوری در هر قطعه نمونه اندازه گیری شد. ضمن جداسازی لاشبرگ از سطح خاک، از دو عمق 10-0 و 20-10 سانتی متری نمونه برداری انجام شد. سپس نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شد و ویژگی های آن مانند شن، رس، سیلت، درصد رطوبت اشباع، رطوبت نسبی، کربن آلی، هدایت الکتریکی، اسیدیته، کربنات کلسیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، ازت و درصد ماده آلی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که رطوبت در جهت شرقی بیشتر از جهت غربی است. همچنین بین قطر برابرسینه، ارتفاع و زادآوری با رطوبت، ازت، فسفر و ماده آلی همبستگی مثبت و با درصد رس، درصد شن، هدایت الکتریکی، اسیدیته و کربنات کلسیم همبستگی منفی وجود داشت. از گونه توسکا میتوان، در مکان هایی که دارای شرایط خاکی مشابه با منطقه مورد مطالعه هستند به عنوان یک گونه بومی برای جنگل کاری استفاده کرد که هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی مناسب جنگل های شمال کشور است.
حاصلخیزی خاک,پراکنش,جهت,توسکای ییلاقی,تنکابن
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_31.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_31_a438cf3174cc3100f5e26268733073db.pdf
دانشگاه گیلان
توسعه پایدار جنگل
1
1
2014
05
22
اثر قرق کوتاه مدت بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع گونه های چوبی در جنگل های پیرانشهر، زاگرس شمالی
87
101
FA
ستار
رشه شاعری
کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
sattar_shaeri@yahoo.com
علی
صالحی
استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
حسن
پوربابائی
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، ایران
جواد
اسحاقی راد
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ایران
صبریه
مرادی
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، پژوهشکده منابع طبیعی و محیطزیست، دانشگاه یاسوج، ایران
حضور بیش از حد دام و همچنین جنگل نشینان روستاهای اطراف جنگل از مهم ترین عواملی هستند که روند تخریب بوم سامانه های جنگلی زاگرس را تسریع کرده اند. هدف از این تحقیق بررسی اثر 7 سال قرق بر تنوع گونه های چوبی و تغییر ویژگی های مختلف خاک در بخشی از جنگل های زاگرس شمالی بود. برای انجام این تحقیق دو منطقه قرق شده و قرق نشده انتخاب شد. نمونه برداری بر روی خط (ترانسکت) انجام شد. در هر منطقه 18 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 400 مترمربع پیاده و در هر قطعه نمونه نوع و تعداد گونه های چوبی شمارش شد و یک نمونة ترکیبی از خاک سطحی (عمق cm20-0) برای تجزیه برخی از مهم ترین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک برداشت و به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج حاصل از آزمون تی (t-test) نشان داد که شاخص های غنای تعداد گونه و مارگالف و شاخص های تنوع شانون- وینر و معکوس سیمپسون در منطقه قرق شده از وضعیت مطلوب تری نسبت به منطقه قرق نشده برخوردار است و شاخص های تنوع شانون و یکنواختی هیل اختلاف معنی داری را بین دو منطقه نشان دادند. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک اختلاف معنی داری را در چگالی ظاهری، سیلت، شن، فسفر، اسیدیته و پتاسیم در بین دو منطقه نشان داد. برای دیگر ویژگی های خاکی اندازه گیری شده مانند چگالی حقیقی، تخلخل، درصد رطوبت اشباع، رس، کربن آلی، ازت و هدایت الکتریکی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. طبق یافته های این پژوهش قرق موجب بهبود وضعیت تنوع گونه ای و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در طی 7 سال مدت زمان قرق، شده است. اما برای بهبود وضعیت خاک و سیر تحول و بازسازی خاک در بوم سامانه های با مدیریت مبتنی بر حفاظت، برای بازگشت به حالت ایده آل به زمان های بیشتری نیاز است.
تنوع,پوشش گیاهی,جنگل های غرب,چرا,دارمازو,وی ول
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_32.html
https://fsdj.guilan.ac.ir/article_32_2f8d0851112b41dbb2fac5ecfedaf3a7.pdf